1980'lerde Turgut Özal'ın "orta direk" olarak tanımladığı kesim, Türkiye'nin ekonomik ve toplumsal yapısında önemli bir rol oynuyordu. Ancak son yıllarda, enflasyon, gelir dağılımındaki eşitsizlik ve ekonomik dalgalanmalar sonucu bu sınıf giderek küçüldü. Orta sınıfın erimesi, toplumun büyük bir kısmının ya zengin ya da fakir kesime kaymasına neden oldu.

Bilimsel Verilerle Desteklenen Durum:

1. Gelir Dağılımındaki Eşitsizlik:

Türkiye'de gelir dağılımındaki eşitsizlik, Gini katsayısının artmasıyla kendini gösteriyor. 2020 yılında Gini katsayısı 0,410 olarak tahmin edildi ve 2021'de 0,415'e yükseldi. Bu artış, gelir dağılımındaki adaletsizliğin derinleştiğini gösteriyor. (Mahfi Egilmez)

2. Enflasyonun Etkisi:

Enflasyon oranları, özellikle 2021 yılında %36,08'e çıkarak, halkın alım gücünü önemli ölçüde düşürdü. Bu durum, orta sınıfın yaşam standartlarını sürdürebilmesini zorlaştırdı. SBB

3. Orta Sınıfın Oranındaki Düşüş:

TÜİK verilerine göre, 2010'lu yılların başında orta gelirli hanelerin oranı %60 civarındayken, 2020'lerde bu oran %50'nin altına düştü. Bu düşüş, orta sınıfın giderek küçüldüğünü ve toplumun büyük bir kısmının ya zengin ya da fakir kesime kaydığını gösteriyor.

Tarihsel Perspektif

1980'lerde Turgut Özal'ın uyguladığı serbest piyasa ekonomisi politikaları, Türkiye'de geniş bir orta sınıfın oluşmasına zemin hazırladı. Orta sınıf, ekonomik büyümeden payını alarak, tüketim alışkanlıkları ve yaşam standartlarıyla toplumun ortasında önemli bir yer edindi.

Ancak 2000'li yılların sonlarından itibaren enflasyon, gelir dağılımındaki eşitsizlik ve ekonomik dalgalanmalar, orta sınıfın erimesine neden oldu. Bugün, Özal döneminin "orta direk" olarak tanımladığı kesim, giderek daha az sayıda ve daha kırılgan bir grup haline geldi.

Orta sınıfın erimesi, sadece ekonomik bir sorun değil, aynı zamanda toplumsal yapının da dönüşümüdür. 

Bu dönüşüm, toplumun büyük bir kısmının ya zengin ya da fakir kesime kaymasıyla sonuçlanmıştır. Bu durum, sosyal mobiliteyi zorlaştırmakta ve toplumsal eşitsizliği derinleştirmektedir.

Orta direğin erimesi, yalnızca ekonomik bir veri değil; Türkiye’nin toplumsal yapısında uzun vadede yol açacağı değişimlerin de bir göstergesi olarak değerlendiriliyor.

Zana KAYA (Ekonomist)