Şili Siyasetinde Deprem: Komünist Jeannette Jara Başkanlık Yarışında Önde

Boric'in Eski Bakanı, Sol İttifakın Umudu Oldu

Şili'nin 16 Kasım 2025'te gerçekleşecek genel seçimleri öncesinde yapılan anketler, ülkenin yakın siyasi tarihinde bir ilke işaret ediyor: Komünist Parti üyesi Jeannette Jara, sol ittifakın ortak adayı olarak yarışı önde götürüyor. Daha önce Başkan Gabriel Boric kabinesinde Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı olarak görev yapan 51 yaşındaki Jara, 14 yaşından beri Komünist Parti üyesi ve uzun yıllar öğrenci ve sendika liderliği yaptı.

Jara, Haziran 2025'te merkez sol koalisyonun ön seçimini büyük bir farkla kazanarak adaylığını garantiledi. Bu, Komünist Parti mensubu bir ismin tüm sol ittifakın ortak adayı olarak belirlendiği ilk vaka olması açısından Şili siyaseti için tarihi bir dönüm noktası olarak görülüyor.

Kampanyanın Odak Noktaları: Sosyal Reform ve Çevre

Jara'nın seçim platformu, işçi sınıfı kökenlerini vurgularken, aynı zamanda pragmatik ve merkeze yakın bir söylem benimsiyor:

Sosyal Adalet: Asgari ücretin kademeli olarak artırılması, çalışma haftasının $45$'ten $40$ saate düşürülmesi ve uzun süredir beklenen kapsamlı bir emeklilik reformunun hayata geçirilmesi vaatleri öne çıkıyor.

Çevrecilik: Jara, önde gelen adaylar arasında iklim kriziyle mücadeleyi en açık şekilde ele alan bir çevre politikası sunuyor. Deniz parkları dahil yeni koruma alanları oluşturarak Şili'yi iklim kriziyle mücadelede lider yapmayı hedefliyor.

Güvenlik: Artan suç oranlarına karşı seçmenleri kazanmak amacıyla, polis teşkilatının modernizasyonu ve yeni cezaevleri inşa etme gibi güvenlik odaklı taahhütlerde de bulunuyor.

Cepheleşme ve Aşırı Sağ Tehdidi

Jara'nın yükselişi, Şili'de aşırı sağın güçlenmesine karşı bir cevap olarak da görülüyor. Eski Çalışma Bakanı, Boric'in yıpranan popülaritesine rağmen, sosyal programları ve işçi haklarını güçlendirme konusundaki geçmiş başarılarıyla geniş bir merkez-sol seçmen kitlesine ulaşmayı hedefliyor.

Siyasi Kökenleri ve Pragmatizmi

Jara'nın Komünist Parti ile olan köklü bağları bazı seçmenler için endişe kaynağı olsa da, bakanlık görevi sırasında iş dünyasıyla uzlaşarak reformları hayata geçirmesi, onun daha az dogmatik ve daha diplomatik bir figür olduğunu gösteriyor. Jara, merkez sağ adayların vergi kesintisi vaatlerine karşı çıkarak, ekonomik büyüme ile sosyal uyumu birleştiren bir yönetim vaat ediyor.

Analiz ve Değerlendirme

Jeannette Jara'nın Şili başkanlık yarışını önde götürmesi, ülkenin $2019$'dan bu yana süregelen toplumsal değişim ve sol eğilimli taleplerin siyasi alandaki en somut yansımasıdır.

 Bir Komünist Parti üyesinin ilk turda anketleri domine etmesi, Şili'nin Pinochet diktatörlüğü sonrası siyasi tabusunu kırması açısından büyük önem taşımaktadır.

Ancak Jara'nın zaferi, büyük ölçüde kendisine yönelik Komünist kimlik eleştirilerini aşabilme yeteneğine ve ülkenin ekonomik durgunluk ve artan işsizlik gibi sorunlarına pratik çözümler sunabilme becerisine bağlı olacaktır. 

Aşırı sağcı adayın da güçlü olduğu bu yarışta, Jara'nın merkeze kayan pragmatik söylemi, radikal solun güçlü kökleriyle birleşerek Şili'nin gelecekteki siyasi yönünü belirleyecektir.

Haber Kaynağı: Al Jazeera