Kefil ve kredi notu taleplerinin ardından kiracılara yönelik yeni bir güvence yöntemi yaygınlaşıyor: Senetle kira sistemi. Uzmanlar, hızla standart hale gelen bu uygulamanın ciddi hukuki riskler barındırdığı konusunda uyarıyor.

Kiralık konut piyasasında son dönemde sessizce büyüyen yeni bir uygulama dikkat çekiyor: Senetle kira güvence sistemi. Ev sahipleri, kira ödemelerini garanti altına almak için kiracılardan “kırtasiye senedi” olarak bilinen, elle doldurulan senetler almaya başladı.

Gayrimenkul uzmanı ve İstoç İşadamları Derneği Yönetim Kurulu Üyesi Şenay Araç, bu yöntemin özellikle son bir yılda hızla yaygınlaştığını ve birçok kira kontratında artık standart hale geldiğini söyledi.

Kiralar için 12 aylık senet dönemi

Araç’ın verdiği bilgilere göre, bir yıllık kira sözleşmesi yapan kiracılardan genellikle:

• 12 adet senet,
• Her ayın kira bedeli için,
• Tarihli olarak

alınıyor.

Bazı ev sahipleri bu senetleri elinde tutup ödeme yapıldıkça iade ederken, bazıları doğrudan bankaya vererek tahsilat sistemi kuruyor.

Araç, uygulamanın piyasada farklı modellerle standardize edildiğini belirtiyor.

En yaygın 4 senet modeli

Şenay Araç’ın açıklamasına göre senet uygulaması en çok şu modellerde kullanılıyor:

1. Yüksek depozito isteyen evlerde, depozitonun bir kısmı nakit, bir kısmı senet şeklinde alınıyor.
2. Mobilyalı dairelerde, demirbaşların bedeli kadar tek seferlik senet talep ediliyor.
3. Konut sözleşmelerinde, kira garantisi için aylık sıralı senet hazırlanıyor.
4. Ticari işletmelerde, stopajı düşük göstermek isteyen bazı kiracılar resmi ödemeyi IBAN'a, kalan kısmı ise senetle “elden” ödüyor.

Bu son yöntemin hem kiracı hem de mülk sahibi açısından vergi kaçakçılığı riski oluşturduğu vurgulanıyor.

“Senet, kiracılar için büyük risk”

Araç, senedin bir kıymetli evrak olduğunu ve yanlış düzenlendiğinde kiracılar için ciddi hukuki sorunlara yol açabileceğini belirtiyor.

Verilen senetlerin üçüncü şahıslara ciro edilebileceğine dikkat çeken Araç:

“Kira için verdiğiniz senet, bir başkasının eline geçip ticari borç gibi karşınıza çıkabilir.” uyarısında bulundu.

Bu nedenle senetlerin mutlaka kira kontratına işlenmesi ve sözleşmede şu maddelerin açıkça belirtilmesi gerektiğini söyledi:

• Senedin kira karşılığı verildiği,
• Birinci ve üçüncü kişilere ciro edilemeyeceği,
• Yalnızca ilgili ayın kira bedeli için kullanılacağı.

Aksi halde kiracıyı banka veya icra yoluyla sürpriz tebligatlar bekleyebilir.

Senet sistemi, ev sahiplerine güçlü bir güvence sağlasa da, özellikle kiracılar açısından doğru yönetilmediğinde ciddi hukuki sonuçlara yol açabilir. Bu nedenle her iki tarafın da sözleşme maddelerini net, yazılı ve hukuk danışmanlığıyla hazırlaması öneriliyor. Kirada son aylarda artan güvensizlik ortamı, senet uygulamasının daha da yayılacağını gösteriyor.

Kaynak : HaberTürk