Avrupa’da Yeni Siyasi Çıkmaz: Hollanda Seçimleri Öncesi Geert Wilders İzolasyonda

Hollanda seçmenleri Çarşamba günü sandık başına giderken, aşırı sağcı lider Geert Wilders'ın partisi (PVV) anketlerde birinci sırayı alsa bile, ülkeyi aylar sürecek bir siyasi çıkmaza sürüklemesi bekleniyor. Wilders'ın mülteci karşıtı planları nedeniyle önceki koalisyonu bozmasının ardından, diğer tüm büyük partiler onunla hükümet kurmayı reddediyor.

Göçmenlik karşıtı duruşuyla tanınan Wilders, partisinin birinci çıkması durumunda "Bizimle konuşmayı veya yönetmeyi reddederseniz, Hollanda'da demokrasi ölmüştür" diyerek diğer partileri sertçe uyardı. 

Ancak muhalifler, Wilders'ın hükümeti sabote etme isteği ve uygulanması imkânsız talepleri nedeniyle geri adım atmaya niyetli değil.

Wilders'ın Satış Gücü ve Parti Blokajı

Wilders'ın PVV partisi, anketlerde yeniden ilk sırada yer alsa da, siyasi arenada tamamen izole edilmiş durumda. Daha önceki hükümeti, radikal mülteci planı (10 maddelik) konusundaki anlaşmazlık yüzünden kendi isteğiyle düşüren Wilders'a karşı diğer partiler net bir cephe oluşturdu.

Koalisyon Kuralları ve Çıkmazın Kaynağı

Hollanda siyaset sisteminde hiçbir parti tek başına çoğunluğu kazanamadığı için hükümetler genellikle 3-4 partili koalisyonlarla kurulur. Parlamentonun güvenoyunu kazanmak için çoğunluğa ihtiyaç duyan Wilders, diğer büyük partilerin kesin ret cevabı nedeniyle bu çoğunluğu sağlayamıyor.

Wilders'ın tek seçenek olarak düşündüğü azınlık hükümeti kurma ihtimali de parlamentoda reddedilme riskiyle karşı karşıya.

Kampanyanın Odak Noktası ve Yükselenler

Seçim kampanyası göçmenlik konusunun gölgesinde geçse de, anketlere göre büyük kazanımlar elde etmesi beklenen partiler daha "sorumlu" bir hükümet çağrısı yapıyor.

Kazananlar ve Potansiyel Başbakanlar

Hıristiyan Demokratlar (CDA): Anketlerde beş sandalyeden 22 sandalyeye yükselmesi beklenen merkez sağın yükselen yıldızı, genç lideri Henri Bontenbal ile "sorumluluk" siyasetini savunuyor. Bontenbal, potansiyel başbakan adayları arasında görülüyor.

D66 (Liberal-İlerici): Dokuz sandalyeden 23 sandalyeye çıkması beklenen D66 lideri Rob Jetten, Wilders'ı "negatiflik ve kaos" yaratmakla suçlayarak, "umut ve sorumluluk" vadeden bir siyaset sunuyor.

GroenLinks-PvdA (Merkez Sol İttifakı): Eski Avrupa Komisyonu Başkan Yardımcısı Frans Timmermans liderliğindeki merkez sol ittifak, anketlerde ikinci sırada yer alıyor ve ülkeyi yeniden "sosyal bir yola" sokmayı hedefliyor.

Aylar Sürecek Kaos Kapıda

Hollanda'da bir siyasi kurala göre, seçimleri birinci bitiren parti hükümeti kurma hakkını kaybederse, bu hak ikinci sıradaki partiye geçer.

Wilders'ın partisi birinci olsa dahi, bu siyasi blokaj nedeniyle hükümeti kurma görevini büyük olasılıkla merkez sol (Timmermans) veya merkez sağ (Bontenbal/Jetten) kanattan bir lider üstlenecektir.

Yaklaşık 16 partinin parlamentoya girmesi beklenen bu ortamda, en olası sonuç; geniş tabanlı, çok partili ve hem merkez sağ hem de merkez sol partileri içeren bir koalisyon hükümeti olacaktır.

 Kampanyada göçmenlik ön planda olsa da, analistler hükümetin asıl olarak ülkenin en büyük sorunu olan konut sıkıntısı ve artan sağlık maliyetleri gibi yapısal sorunlara odaklanması gerektiğini belirtiyor.

Kaynak: The Guardian