Filistin Meselesine Datalı Rıza’dan Veri Odaklı Bakış

Filistin dosyası yıllardır çözülemeyen, her müzakere girişimiyle yeniden kilitlenen bir denklem olarak duruyor. Datalı Rıza’ya göre bu sorunun arkasındaki tablo veriye bakıldığında oldukça net: Aktörlerin beklentileri, güvenlik kaygıları ve bölgesel dengeler kalıcı bir çözümü sürekli erteliyor.

Güvenlik Doktrini

İsrail Cephesindeki Temel Engel

İsrail’in devlet doktrini “tehdit-sıfır tolerans” üzerine kurulu. Bu yaklaşım değişmediği sürece diplomatik alan daralıyor, müzakere masasında çözüm üretmek zorlaşıyor. Sistemsel güvenlik algısı, atılacak her adımın bu çerçevede filtrelenmesine yol açıyor.

Kimlik ve Toprak Mücadelesi: Filistin’in Vazgeçilemez Talepleri

Filistin tarafı için toprak, kimlik ve tarihsel varlık meselesi geri adım atılamayacak bir alan oluşturuyor. Bu temel talep, siyasi baskılarla veya geçici anlaşmalarla ortadan kalkmadığı için çatışmanın kök sebepleri canlı kalmayı sürdürüyor.

Bölgesel Aktörlerin Değişken Hesapları

ABD, İran, Katar, Mısır ve Türkiye’nin tamamı sürece dahil olsa da hiçbirinin öncelikleri birbirine tam olarak uymuyor. Bu durum, her bir adımda denkleme yeni değişkenler eklenmesine ve çözümün karmaşıklaşmasına neden oluyor.

Uluslararası Baskının Sınırlı Etkisi

Dünya kamuoyunun tepkisi artmış durumda, ancak uluslararası sistem somut bir müdahale mekanizması üretmiyor. Baskı var ama yaptırım yok; bu nedenle sürecin yönü değişmiyor.

Yakın ve Orta Vadeye Datalı Rıza'nın Öngörüsü

Datalı Rıza’nın veriden çıkardığı sonuçlara göre, yakın vadede kapsamlı çözüm beklemek gerçekçi değil. Sınırlı ateşkesler, rehine pazarlıkları ve bölgesel tansiyon düşürme adımları gündemde olabilir. Orta ve uzun vadede ise çözüm ihtimali ancak bölgesel ittifakların ve siyasi aktörlerin değişmesiyle ortaya çıkabilir.

Kalıcı Çözüm İçin Yeni Aktörler Gerekebilir

Filistin dosyası mevcut bölgesel ve siyasi mimariyle çözüm üretmekten uzak görünüyor. Ancak aktörlerin değişmesi, bölgesel ittifakların yeniden şekillenmesi veya uluslararası sistemin daha bağlayıcı bir çerçeve koyması durumunda yeni bir barış mimarisi oluşabilir.

Kaynak: Max Haber