Çocuk Ceza Sisteminde Kökten Revizyon sinyali: Yılmaz Tunç’tan Açıklama

11. Yargı Paketi ve Çocuk Adaletine Odak

Adalet ve yargı reformlarını içeren 11. Yargı Paketi’nin görüşmeleri TBMM’de sürerken, Yılmaz Tunç partisinin Afyonkarahisar il kongresinde yaptığı konuşmada “Çocuk ceza adaleti sistemiyle ilgili detaylı bir çalışma” yapılacağı sinyalini verdi. 

Bakan, toplumda son dönemde yaşanan bazı olayların, mevcut sistemin yetersizliklerini ortaya koyduğunu söyledi. 

Çocukların hem mağdur hem fail konumunda korunmasının önemine dikkat çeken Tunç, suça sürüklenen çocuklarla çocuk mağdurlar için ayrı, adalet ve rehabilitasyon odağı bir sistem kurulması gerektiğini vurguladı.

Öne Çıkan Değişiklik Önerileri

Çocukların örgüt suçlarında araç olarak kullanılmasına karşı örgüt yöneticilerine ağır cezalar getirilmesi planlanıyor. 

Suça sürüklenen çocuklarla çocuk mağdurların yargı, infaz ve rehabilitasyon süreçlerinin ayrıştırılması — çocuk mahkemeleri, çocuk adli görüşme & izleme merkezleri ve çocuklara özel eğitim/rehabilitasyon merkezlerinin yaygınlaştırılması hedefleniyor. 

Mevcut mevzuatta bulunan cezai indirimlerin (özellikle 15–18 yaş arası çocuk fail için) yeniden gözden geçirilmesi; ağır suçlarda yetişkin muamelesi yapılabilmesi olasılığı gündemde. 

Neden Şimdi? Toplumda Artan Suç Vakaları ve Tepki

Resmî verilere göre, çocukların dahil olduğu suç olaylarında 2024’te yaklaşık %10 artış yaşandı. Bu yükseliş, kamuoyunda “çocuk mahkemeleri / adalet sistemi neden yeterli değil?” tartışmasını yeniden alevlendirdi. 

Bu bağlamda, yeni düzenlemenin hem adli adaletin hem de toplumsal güvenliğin korunması açısından kritik olduğu belirtiliyor. 

Max Analiz

Bu açıklama ve getirilmesi planlanan değişiklikler, Türkiye’de çocuk adaleti açısından önemli bir kırılma potansiyeli taşıyor. Özellikle:

Suça sürüklenen çocukların “fail + rehabilite edilecek birey” olarak değil, toplumda kalıcı bir suç potansiyeli olarak görülmesi ve bu yüzden cezai indirimlerin kaldırılması yönündeki yaklaşım, ceza adaletinde caydırıcılığı artırabilir — ancak bu, toplumsal rehabilitasyon ihtiyacını da artırıyor.

Çocuk mahkemeleri, adli görüşme odaları, çocuklara özel ceza/rehabilitasyon merkezleri gibi mekanizmelerin devreye girmesi, hem mağdur çocukların hem suça sürüklenmiş çocukların haklarının korunması açısından önemli — ama bu yapılar yeterince donanımlı ve yaygın değilse kağıt üstünde kalma riski var.

“Ağır suç işleyen çocuklara yetişkin muamelesi” seçeneği, toplumsal infial ve öfke üzerinden popülist beklentileri tatmin edebilir — ancak bu, çocuk haklarının korunması, adli süreçlerin hakkaniyeti ve suça iten sosyo-ekonomik nedenlerin göz ardı edilmesi riskini de getiriyor.

Sonuç olarak: 

Eğer bu düzenleme yalnızca cezaları artırmaya yönelik olur ve sosyal önleme/rehabilitasyon kısmı zayıf kalırsa, sistem hem adaletsizlik hem de suçun yeniden üretilmesi sorunuyla karşılaşabilir. Ancak dengeli bir paketle — ceza + koruma + rehabilitasyon — Türkiye’de çocuk adaleti önemli bir sıçrama yapabilir.

Kaynak: IHA